Δρ. Μενέλαος Ζαφράκας
Μαστολόγος - Χειρουργός μαστού
Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας, Μαστολογίας - Χειρουργικής Μαστού
Εξειδικευμένες Υπηρεσίες του Ιατρείου
Στόχοι
Αξιολόγηση Παθήσεων Μαστού
Πρόληψη Καρκίνου του Μαστού
Υπερηχογράφημα Μαστού
Υπερηχογραφικά Κατευθυνόμενες Επεμβάσεις
Χειρουργική Αντιμετώπιση Παθήσεων Μαστού
Συνολική Αντιμετώπιση Καρκίνου του Μαστού
Εξέταση Μαστών Κατά την Κύηση και τον Θηλασμό
Εξέταση Μαστών σε Υπογονιμότητα και Λήψη Ενδοκρινικής ή Ορμονικής Θεραπείας
Εξέταση Μαστών στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία
Εξέταση Μαστών σε Άνδρες Κάθε Ηλικίας
Εξέταση σε Κληρονομικότητα και Οικογενειακό Ιστορικό
Στόχοι
Στόχοι των εξειδικευμένων υπηρεσιών που παρέχει το ιατρείο είναι:
- Να καλυφθούν οι ιδιαίτερες, προσωπικές ανάγκες κάθε ασθενούς με εξατομικευμένη προσέγγιση για κάθε εξεταζόμενη ή εξεταζόμενο.
- Να αντιμετωπιστούν ασθενείς με καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις μαστού κατά τον πιο άρτιο και σύγχρονο επιστημονικά τρόπο.
- Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού σε πρώιμα στάδια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ίαση και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Αξιολόγηση Παθήσεων Μαστού
- Η αξιολόγηση παθήσεων και ενοχλήσεων από το μαστό περιλαμβάνει την κλασική κλινική εξέταση με επισκόπηση και ψηλάφηση σε συνδυασμό με υπερηχογράφημα μαστού στο ιατρείο.
- Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η προσκόμιση πρόσφατης μαστογραφίας, παλαιότερων μαστογραφιών εάν υπάρχουν και άλλων τυχόν εξετάσεων. (Η μαστογραφία πραγματοποιείται σε ακτινολογικά εργαστήρια).
Πρόληψη Καρκίνου του Μαστού
- Η προληπτική εξέταση διαφέρει σε κάθε εξεταζόμενη ανάλογα με την ηλικία της και τον ατομικό της κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ο οποίος υπολογίζεται στο ιατρείο.
- Σε γυναίκες άνω των 40 ετών είναι απαραίτητη η προσκόμιση πρόσφατης μαστογραφίας και παλαιότερων μαστογραφιών εάν υπάρχουν.
- Σε νεότερες γυναίκες, μπορεί να ζητηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις μαστογραφία, μετά την αξιολόγηση από το γιατρό.
- Σε γυναίκες υψηλού κινδύνου μπορεί να απαιτηθούν πρόσθετες εξετάσεις, όπως γενετική ανάλυση και συμβουλευτική.
- Η προληπτική εξέταση στο ιατρείο περιλαμβάνει κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα.
Υπερηχογράφημα Μαστού
- Το υπερηχογράφημα του μαστού γίνεται στο ιατρείο με εξειδικευμένο μηχάνημα υπερήχων υψηλής ευκρίνειας με δυνατότητα τρισδιάστατης απεικόνισης και έγχρωμου Doppler.
- Με το υπερηχογράφημα είναι δυνατή η λεπτομερής απεικόνιση των μαστών και των μασχαλιαίων κοιλοτήτων σημείο προς σημείο.
- Έτσι είναι δυνατή η αξιολόγηση βλαβών, που ανακαλύπτονται είτε με την κλινική εξέταση είτε με τη μαστογραφία, ακόμη και βλαβών που δεν γίνονται αντιληπτές παρά μόνο με τους υπερήχους.
- Το υπερηχογράφημα είναι η πιο εύχρηστη και κατάλληλη μέθοδος για την πραγματοποίηση βιοψίας στο ιατρείο σε περίπτωση ύποπτης βλάβης.
- Το υπερηχογράφημα αποτελεί απαραίτητη εξέταση για την προεγχειρητική αξιολόγηση βλαβών και το σχεδιασμό της χειρουργικής θεραπείας στο ιατρείο.
- Η τρισδιάστατη (3D) υπερηχογραφία μαστού, που πραγματοποιείται στο ιατρείο, επεκτείνει τις δυνατότητες της κλασικής υπερηχογραφίας διασαφηνίζοντας τη φύση ύποπτων βλαβών.
- Το υπερηχογράφημα μαστού με έγχρωμο Doppler, που πραγματοποιείται στο ιατρείο, παρέχει περαιτέρω πληροφορίες για την κυκλοφορία του αίματος σε ύποπτες βλάβες, διασαφηνίζοντας περαιτέρω τη φύση τους.
Υπερηχογραφικά Κατευθυνόμενες Επεμβάσεις
- Υπερηχογραφικά κατευθυνόμενες επεμβάσεις στο μαστό μπορεί να πραγματοποιηθούν είτε στο ιατρείο είτε σε συνεργασία με ειδικό Ακτινοδιαγνώστη.
- Είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν οι παρακάτω υπερηχογραφικά κατευθυνόμενες επεμβάσεις:
- Βιοψία με βελόνη ιστοληψίας (core needle biopsy)
- Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (Fine Needle Aspiration)
- Προεγχειρητικός εντοπισμός βλάβης με σύρμα-οδηγό
- Σήμανση βλάβης με ειδικούς markers
1. Βιοψία με Βελόνη Ιστοληψίας ή Τέμνουσα Βελόνη (Core Needle Biopsy)
- Πραγματοποιείται συνήθως σε ύποπτες βλάβες του μαστού και σπανιότερα της μασχάλης.
- Ιδανικά πρέπει να πραγματοποιείται πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση στο μαστό.
- Η διαδικασία αυτή έχει το μεγάλο πλεονέκτημα ότι επιτρέπει τον ακριβή προεγχειρητικό σχεδιασμό της χειρουργικής θεραπείας.
- Το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης είναι διαθέσιμο σε 1-2 εργάσιμες ημέρες.
2. Παρακέντηση με Λεπτή Βελόνη (Fine Needle Aspiration)
- Πραγματοποιείται σε περιπτώσεις κυστικών όγκων του μαστού και σε ευρήματα από τη μασχάλη.
- Το αποτέλεσμα της κυτταρολογικής εξέτασης ή της καλλιέργειας είναι διαθέσιμο σε 1-2 εργάσιμες ημέρες.
- Η διαδικασία αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να αποτρέψει την πραγματοποίηση υπό άλλες συνθήκες αναπόφευκτων χειρουργικών επεμβάσεων.
3. Προεγχειρητικός Εντοπισμός Βλάβης με Σύρμα – Οδηγό
- Πραγματοποιείται σε περιπτώσεις καλοήθων ή κακοήθων ογκιδίων που δεν είναι ψηλαφητά.
- Η διαδικασία αυτή καθιστά δυνατή την αφαίρεση των ογκιδίων με μεγάλη ακρίβεια, με το μικρότερο δυνατό τραυματισμό του μαστού και τη μικρότερη δυνατή απώλεια αίματος.
4. Σήμανση Βλάβης με Ειδικούς Markers
- Πραγματοποιείται σε περιπτώσεις όγκων στο μαστό ή και στη μασχάλη που αντιμετωπίζονται κατ’ αρχήν με φαρμακευτική αγωγή (χημειοθεραπεία ή ενδοκρινική θεραπεία).
- Βοηθούν στο να μπορούμε να παρακολουθήσουμε την ανταπόκριση του όγκου στη θεραπεία, δηλαδή το κατά πόσο ο όγκος συρρικνώνεται ή όχι.
- Βοηθούν επίσης στο να εντοπίσουμε τα υπολείμματα του όγκου όταν θα προχωρήσουμε σε αφαίρεσή του στο χειρουργείο.
Χειρουργική Αντιμετώπιση Παθήσεων Μαστού
- Η χειρουργική αντιμετώπιση παθήσεων του μαστού γίνεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον μετά από προεγχειρητικό σχεδιασμό της επέμβασης στο ιατρείο.
- Αντιμετωπίζονται χειρουργικά τόσο καλοήθεις όσο και κακοήθεις παθήσεις μαστού.
- Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού μπορεί να περιλαμβάνει ογκεκτομή, ευρεία εκτομή, μαστεκτομή, κλασικό λεμφαδενικό καθαρισμό μασχάλης, βιοψία λεμφαδένα-φρουρού και πλαστική αποκατάσταση σε συνεργασία με πλαστικό χειρουργό.
- Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται πέρα από την ασφάλεια των ασθενών και στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα με βάση τις αρχές της πλαστικής και αισθητικής χειρουργικής.
- Η βιοψία λεμφαδένα-φρουρού πραγματοποιείται από το γιατρό σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, δηλαδή με ραδιοϊσοτοπικό εντοπισμό του λεμφαδένα-φρουρού, μετά από προεγχειρητική προετοιμασία.
- Η προφυλακτική αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή (αφαίρεση και των δύο μαστών) με πλαστική αποκατάσταση είναι μεγάλη επέμβαση και για αυτό πραγματοποιείται υπό αυστηρές προϋποθέσεις, μετά από πλήρη ενημέρωση της ασθενούς και αφού της δοθεί επαρκής χρόνος για να σκεφτεί και να αποφασίσει.
Συνολική Αντιμετώπιση Καρκίνου του Μαστού
Συντονισμός Θεραπείας Καρκίνου Μαστού σε Συνεργασία με άλλες Ειδικότητες
- Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού απαιτεί τη συνεργασία ιατρών και επιστημόνων διαφορετικών ειδικοτήτων.
- Η συνεργασία με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων γίνεται σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, στο πλαίσιο Ογκολογικού Συμβουλίου/ Ογκολογικής Ομάδας
- Ο συντονισμός της θεραπείας πραγματοποιείται στο ιατρείο, όπου παρέχεται η κατάλληλη συμβουλευτική και διευκολύνεται η επαφή με γιατρούς και επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων.
- Η συνεργασία με γιατρούς και επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ειδικό Ακτινοδιαγνώστη: Τόσο για την προεγχειρητική διάγνωση και τον προεγχειρητικό εντοπισμό της βλάβης όσο και για τη μετέπειτα παρακολούθηση (κατά περίπτωση με ακτινογραφίες, υπερήχους, αξονική ή μαγνητική τομογραφία).
- Πλαστικό χειρουργό: Για τυχόν πλαστική αποκατάσταση, άμεση ή απώτερη.
- Ειδικό στην Πυρηνική Ιατρική: Για τον προεγχειρητικό εντοπισμό λεμφαδένα-φρουρού και έλεγχο με σπινθηρογράφημα ή PET.
- Παθολογοανατόμο: Για την προεγχειρητική και μετεγχειρητική αξιολόγηση του όγκου.
- Κυτταρολόγου: Κυρίως για την προεγχειρητική αξιολόγηση βλάβης στο μαστό ή στη μασχάλη.
- Μοριακό Βιολόγο και Γενετιστή: Τόσο για την αξιολόγηση του όγκου όσο και για την αξιολόγηση της κληρονομικότητας.
- Παθολόγο-Ογκολόγο: Για τυχόν μετεγχειρητική ή και προεγχειρητική χημειοθεραπεία
- Ακτινοθεραπευτή-Ογκολόγο: Για τυχόν μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία
- Ψυχολογική υποστήριξη από ειδικό ψυχίατρο ή ψυχολόγο
Παρακολούθηση μετά από Θεραπεία Καρκίνου Μαστού
- Μετά την πρωτογενή θεραπεία του καρκίνου του μαστού ακολουθεί η μακροχρόνια παρακολούθηση της ή του ασθενούς με επισκέψεις στο ιατρείο σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Εξέταση Μαστών Κατά την Κύηση και τον Θηλασμό
- Κατά την κύηση και το θηλασμό μπορεί να εμφανιστούν κοινές ή και ιδιαίτερες παθολογικές καταστάσεις, οι οποίες είναι δυνατό να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν στο ιατρείο.
- Αν και ο καρκίνος του μαστού είναι σχετικά σπάνιος κατά την κύηση και το θηλασμό, η αντιμετώπισή του είναι δυνατή, συμπεριλαμβανομένης και της χειρουργικής θεραπείας.
- Η προληπτική εξέταση για καρκίνο του μαστού είναι δυνατή και κατά την κύηση και το θηλασμό.
- Το υπερηχογράφημα μαστού μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς πρόβλημα και κατ’ επανάληψη κατά την κύηση και το θηλασμό, όπως γίνεται και με το μαιευτικό υπερηχογράφημα για την απεικόνιση του εμβρύου.
Εξέταση Μαστών σε Υπογονιμότητα και Λήψη Ενδοκρινικής ή Ορμονικής Θεραπείας
- Γυναίκες που πρόκειται να πάρουν ή έχουν πάρει ορμόνες για την αντιμετώπιση υπογονιμότητας πολύ συχνά ανησυχούν για τις πιθανές συνέπειες αυτής της θεραπείας στο μαστό.
- Επίσης γυναίκες που παίρνουν ή έχουν πάρει για πολλά χρόνια ορμονική αντισύλληψη, καθώς και γυναίκες που έχουν πάρει ορμονική θεραπεία κατά την εμμηνόπαυση πολύ συχνά ανησυχούν για τις πιθανές συνέπειες στο μαστό.
- Ο κ. Ζαφράκας ως επίσημα εξειδικευμένος Χειρουργός Μαστού-Μαστολόγος με βασική ειδικότητα τη Μαιευτική-Γυναικολογία και Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας, Μαστολογίας-Χειρουργικής Μαστού αναλαμβάνει ιδιαίτερα την αντιμετώπιση προβλημάτων που αφορούν στο μαστό και σχετίζονται με τις θεραπείες υπογονιμότητας και τις λοιπές ενδοκρινικές ή ορμονικές θεραπείες.
Εξέταση Μαστών στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία
- Τα προβλήματα από τους μαστούς δεν είναι τόσο συχνά κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Παρόλα αυτά δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε ένα πιθανό πρόβλημα.
- Αν εσείς ή η κόρη σας ανησυχείτε είτε για το κατά πόσο η ανάπτυξη των μαστών της είναι φυσιολογική ή για οποιοδήποτε πιθανό πρόβλημα μη διστάσετε να απευθυνθείτε στον ειδικό.
Εξέταση Μαστών σε Άνδρες Κάθε Ηλικίας
- Ο κ. Ζαφράκας ως επίσημα εξειδικευμένος Χειρουργός Μαστού-Μαστολόγος και Καθηγητής Μαστολογίας-Χειρουργικής Μαστού αναλαμβάνει την αντιμετώπιση προβλημάτων που αφορούν στο μαστό και σε άνδρες ασθενείς.
- Καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί σπάνια σε άνδρες.
- Προβλήματα με την εμφάνιση του ανδρικού μαστού μπορεί να παρατηρηθούν σε κάθε ηλικία.
- Δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε ένα πιθανό πρόβλημα σε εφήβους ή ηλικιωμένους άνδρες.
Εξέταση σε Κληρονομικότητα και Οικογενειακό Ιστορικό
- Σήμερα υπάρχει μεγάλος αριθμός από γενετικά τεστ (τεστ DNA) για τον έλεγχο πιθανής κληρονομικότητας σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού.
- Οι δύο βασικοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι: α) Να υποβληθεί μία γυναίκα σε ένα γενετικό τεστ πολύ υψηλού κόστους που τελικά δεν θα δώσει τις σωστές απαντήσεις. β) Να υποβληθεί σε μία μεγάλης έκτασης επίπονη προφυλακτική χειρουργική επέμβαση που δεν είναι ιδιαίτερα απαραίτητη για την περίπτωσή της.
- Ο κ. Ζαφράκας ως Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας, Μαστολογίας-Χειρουργικής Μαστού και με βάση την ιδιαίτερη επιστημονική του εμπειρία στη Μοριακή Ογκολογία του καρκίνου του μαστού αναλαμβάνει υπεύθυνα θέματα που αφορούν στην κληρονομικότητα και στη μοριακή διαγνωστική του καρκίνου του μαστού.
- Προτού υποβληθεί κάποιος σε γενετικό τεστ θα πρέπει να προηγηθεί ειδική αξιολόγηση, συζήτηση και ενημέρωση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να κλείσετε ειδικό ραντεβού για αυτό το σκοπό και να έχετε προετοιμαστεί γνωρίζοντας όλες τις λεπτομέρειες για το οικογενειακό σας ιστορικό. Ιδιαίτερη σημασία έχει να γνωρίζετε εάν στην οικογένειά σας υπάρχουν κρούσματα καρκίνου μαστού, γυναικολογικού καρκίνου, καρκίνου του εντέρου ή καρκίνου σε άλλα όργανα και σε ποια ηλικία εμφανίστηκαν τα κρούσματα αυτά.
- Αν τελικά υποβληθείτε σε γενετικό τεστ και διαπιστωθεί νοσογόνος γενετική μετάλλαξη μπορεί να προταθεί προφυλακτική αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή (αφαίρεση και των δύο μαστών) με πλαστική αποκατάσταση. Επειδή, πρόκειται για μεγάλη επέμβαση, πραγματοποιείται υπό αυστηρές προϋποθέσεις, μετά από πλήρη ενημέρωση της ασθενούς και αφού της δοθεί επαρκής χρόνος για να σκεφτεί και να αποφασίσει.